Binek ve Ticari Otomobillerde Vergi

1.BİNEK OTO VE TİCARİ OTO AYRIMI

Vergilendirme açısından bir aracı binek otomobil olarak tanımlayabilmek için o aracın 8 Seri No.Lu Gümrük Genel tebliği eki sınıflandırma kararının 87.03 tarife pozisyonunda yer alan şartları taşıması gerekmektedir.

Bu şartlar ;

Şoför ve ön yolcu bölümü ile yük ve insan taşınan arka bölüm arasında bir bariyer veya panel bulunmaması,Şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki bölümde güvenlik kemeri veya montajı için tertibatın bulunması,Şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki bölümde koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat bulunması,Şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda aracın yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örn. Yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler) olması,İki yan açık oturum boyunca arka camları bulunması, (En arkada yük bölümü var ise bu bölümün sağ ve sol taraflarında cam bulunup bulunmamasının önemi yoktur)
Bu şartları taşıyan çalgılar ruhsatına bakılmaksızın binek otomobil olarak kabul edilmektedir.

Yapılan bu açıklamalar göre; Doblo, Kango, Multix, Combo, Connect, Partner, Berlingo, Caddy, Vaneo, Fiorino, Bipper şeklinde kapalı kasalı, çift sıra koltuklu, şoför mahallinin arkasındaki bölümde de yan camları olan çalgılar ile Starex, Traffic, Master, Vito, Viano, Transporter, Caravelle, Transit, Jumpy, Ducato, Boxer şeklinde kapalı kasalı, şoför mahallinin gerisinde da koltuk bulunan, yanları camlı, city van veya camlı van olarak da adlandırılan, şoför dahil 9 kişiye kadar (8+1) insan taşıyan panelvan enstrumanlar binek otomobil olarak değerlendirilecektir.

2.ÖTV AÇISINDAN DEĞERLENDİRME

a.Binek Otomobiller Açısından

ÖTV bir defaya mahsus olmak üzere çalgıların ilk alımında ödenmektedir.

VUK 269’ a bakılırsa, taşıtlar gayrimenkuller gibi maliyet bedeli ile değerlenir. Gene aynı Kanunun gayrimenkullerin maliyet bedeli ile ilgili açıklamayı meydana getiren 270. Maddesine gore: “………. Özel Tüketim Vergilerini maliyet bedelini ithal etmekte yada genel giderler arasında göstermekte mükellefler serbesttirler.” denilmektedir. Buna göre taşıtlara ait ÖTV’yi direkt gider yazmak veya maliyete atmak mükellefin seçimine bırakılmıştır.

B.Ticari Otomobiller Açısından

Ticari otomobiller açısından da yukarıda anlatılanların aynısı geçerlidir. Doğrusu ÖTV’yi direkt gider yazmak yahut taşıtın maliyetine yüklemek mükellefin tercihine bağlıdır.

3.KDV AÇISINDAN DEĞERLENDİRME

a.Satıştaki KDV Oranları Açısından İrdeleme

ticaret şirketleri, işletmeler ve KDV mükellefi olmayan yurttaşlar tarafından ilk sıfır binek yada ticari araç alımlarında ödenen KDV %18’dir. Yurttaşların kullanılmış binek araç satışı KDV’nin konusuna girmediğinden doğal olarak bu satışlarda KDV hesaplanmayacaktır. Tecim şirketleri ve işletmelerin kullanılmış ikinci el binek oto satışlarındaki hesaplanan KDV oranı %1, ticari araç satışlarındaki KDV oranı ise %18 olacaktır.

Faaliyetleri kısmen yada tamamen binek otomobillerin kiralanması yada çeşitli şekillerde işletilmesi olanların satışları ise %18 KDV’ye tabidir.

B.Alımdaki KDV’nin İndirilip İndirilemeyeceği Hususu

Binek Otomobiller Açısından
KDV Kanunu 30. Maddesi gereği binek otoların alış KDV’si indirim konusu yapılamamaktadır. (Faaliyetleri kısmen yada tamamen binek otomobillerin kiralanması yada çeşitli şekillerde işletilmesi olanlar hariç) 23 Nolu KDV Genel bildirii’nin I. Kısımına bakılırsa de : “ İndirim mevzusu yapılamayan bu vergi, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları çerçevesinde işin mahiyetine nazaran gider yada maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir.” şeklindedir. Dolayısıyla binek oto alış KDV’sinin direkt gider veya maliyete atılma hususu da mükellefin seçimine bırakılmıştır

Ticari Otomobiller Açısından
Ticari otomobiller açısından ise yüklenilen KDV, Katma kıymet Vergisi Kanunu’nun 29. Maddesi çerçevesinde genel esaslara gore indirim mevzusu yapılabilecektir.

4.MTV AÇISINDAN DEĞERLENDİRME

a.Binek Otomobiller Açısından

197 Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 14. Maddesinde, ticari maksatla kullanılan tayyare ve helikopter ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu fakatçla kiraya verdikleri taşıtlar hariç olmak üzere, bu kanunun I, ve IV sayılı tarifelerinde yer alan taşıtlardan alınan (örneğin; otomobil, motosiklet, tayyare, helikopter vb.) motorlu taşıtlar vergisi ve cezalar ile gecikme zamları, gelir ve kurumlar vergileri matrahının tespitinde gider olarak kabul edilemeyeceği yargı altına alınmıştır.

Dolayısıyla, bir tek taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri binek otomobillere ilişkin MTV’nin gider olarak dikkate alınabilecek, bunun dışındaki binek oto MTV’leri, kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.

B.Ticari Otomobiller Açısından

Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nda ticari çalgıların gider yazılmasını engelleyecek bir düzenleme olmadığından aktife kayıtlı ticari çalgıların MTV’leri gider olarak dikkate alınabilecektir.

5.AMORTİSMANLAR BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME

a.Binek Otomobiller Açısından

VUK (Vergi Usul Kanunu) nun 320. Maddesi gereği, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması yada çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu fakatçla kullandıkları binek otomobilleri hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin amortismanı kıst olarak hesaplanarak giderleştirilir.

B.Ticari Otomobiller Açısından

Ticari otomobiller açısından amortismanlarda herhangi bir sınırlama olmadığından kıst amortisman olmaksızın hesaplama yapılabilecektir.
Bugünkü yazımızda binek ve ticari otomobillerin vergi kanunları açısından tüm yönleriyle ele alınması suretiyle, tereddüt edilen hususlarla ilgili açıklama yapılmaya çalışılmıştır.

20.11.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.Com